آنالیز میزان فروش و بازارگاه خبرنگاران در سال 1398 - مجله وبلاگ فروش

آمار موجود در این گزارش از یک سو به کسب وکارهای ایرانی فعال در خبرنگاران کمک می نماید تا عملکرد خود را بهبود دهند و به سودآوری بیشتری دست یابند. از سوی دیگر، شرکت های فراورینماینده و توزیع نماینده می توانند به کمک این گزارش، زنجیره تأمین، فروش و بازاریابی خود را بهبود دهند. در نهایت این گزارش می تواند کمک دهنده سیاست گذاران کشور در مسائل مربوط به اقتصاد خرد، کلان، حمل ونقل و زیرساخت ها باشد.

چه تعداد کسب وکار در خبرنگاران فعالیت می نمایند؟

کالاهای موجود در خبرنگاران در دو مدل خرده فروشی و مارکت پِلیس (Marketplace) یا بازارگاه عرضه می شوند. در مدل خرده فروشی، خود خبرنگاران با تأمین کالاها به طور مستقیم آن ها را به مشتریان عرضه می نماید. در مدل مارکت پلیس، فراورینماینده، فروشنده، توزیع نماینده، صنعتگر و هنرمند ایرانی کالاها را فراوری یا تأمین نموده و در پلتفرم خبرنگاران به فروش می رساند. در این مدل مراحل انبارداری، بسته بندی، بازاریابی، لجستیکی (تحویل کالا) و خدمات پس از فروش به خبرنگاران واگذار شده و کسب وکارها فقط وظیفه فراوری یا تأمین کالا را دارند.

آنالیز افزایش تعداد کسب وکارها در بازارگاه خبرنگاران از نگاه کسب وکارها

کسب وکارها با عضویت در مارکت پلیس خبرنگاران می توانند از امکانات این پلتفرم استفاده نموده، هزینه های خود را کاهش داده و کالاهای خود را در معرض دید میلیون ها کاربر قرار دهند.

همان طور که در نمودار تعداد کسب وکارها مشاهده کردید، در نیمسال دوم 1398 بیش از 30 هزار کسب وکار جدید به مارکت پلیس خبرنگاران اضافه شده اند. دلیل این موضوع می تواند مسائلی مانند فروش بیشتر در نیمسال دوم برای کسب وکارها و شیوع ویروس کرونا باشد. بسکمک از کسب وکارهایی که قبلاً به صورت سنتی کالاهای خود را به فروش می رساندند، به دلیل حضور بیشتر مردم در خانه و رو آوردن به خریدهای آنلاین، خبرنگاران را بستر مناسبی برای عرضه کالاهای خود دیدند.

همان طور که در جدول فوق مشاهده می کنید، نرخ رشد مرکب سالانه تعداد کسب وکارها بیش از دو برابر همین نرخ در ارزش خالص فروش ریالی است. بنابراین تعداد کسب وکارها با نرخ عظیم تری نسبت به میزان فروش رشد نموده است. اگر حتی از نرخ تورم حدود 30 درصدی در سال های اخیر صرف نظر کنیم، می توان نتیجه گرفت که میزان ارزش فروش برای هر کسب وکار به طور متوسط کاهش یافته است.

تأیید نشدن حدود نیمی از درخواست ها برای فروشندگی در خبرنگاران

طبق گزارش خبرنگاران، در نیمسال اول 1398، 67٪ و در کل سال، 57٪ از کسب وکارهایی که برای فروشندگی درخواست داده بودند، توانستند شرایط فروشنده شدن را احراز نمایند. این یعنی در سال 98 حدود نیمی از درخواست ها بنا به دلایلی احراز نشده اند. بنابراین سؤالی که پیش می آید این است که شرایط فروشنده شدن در خبرنگاران چیست.

طبق اطلاعات مندرج در مرکز فروشندگان خبرنگاران (Seller Academy)، شرایط فروشنده شدن در مارکت پلیس این مجموعه به طور کلی شامل موارد زیر می شوند.

1) ثبت نام

ثبت نام با عنوان شخص حقیقی باید دارای جواز کسب یا گواهی فعالیت صنعتی بوده یا در غیر این صورت صاحب کالا باشد. فروشندگان تحت عنوان شخص حقوقی می بایست دارای کد مالی و گواهی ارزش افزوده معتبر باشند.

2) ثبت برند

فروشندگان می توانند کالاهای خود را با نام تجاری یا همان برندشان به فروش برسانند؛ در غیر این صورت کالاهای آن ها با برند متفرقه بر روی سایت منتشر می گردد.

3) ایجاد ضمانت

در راستای خدمات پس از فروش، کالاها باید با ضمانت نامه ارائه شوند تا در شرایط مطلوب به دست مشتری برسند.

4) داشتن پرینتر (Printer) لیبل زن

پیش از فرستادن کالاها به انبار خبرنگاران، احتیاج است تا برچسب مخصوص تعیینات هر محصول روی آن درج گردد. برای این کار داشتن پرینتر لیبل زن ضروری است.

5) کالا و قیمت گذاری

پس از طی مراحل بالا، نوبت به درج کالا در مارکت پلیس خبرنگاران می رسد. فروش بعضی کالاها مانند دخانیات، مواد دارویی و لوازم شکار در خبرنگاران ممنوع است. همچنین فروش محصولاتی که حقوق معنوی آن ها رعایت نشده غیرمجاز است. بعد از درج کالای مناسب، نوبت به تأیید خبرنگاران رسیده و فروشنده می تواند کالای خود را قیمت گذاری کند.

رقابت کسب وکارها در مارکت پلیس خبرنگاران

خبرنگاران پربازدیدترین خرده فروشی آنلاین در خاورمیانه است و تعداد زیادی از کسب وکارها در آن حضور دارند. بنابراین هر کسب وکار برای دستیابی به فروش بیشتر احتیاج دارد تا با سایرین رقابت کند.

این رقابت به صورت عمده در قسمت جعبه خرید (Buy Box) متمرکز است. در این قسمت، فروشندگانِ کالا با شرایط مختلف به ترتیب لیست شده اند. کسب وکارها با ارائه قیمت مناسب تر، آماده ارسال داشتن کالا و داشتن سابقه عملکرد بهتر می توانند بالاتر از سایر رقبا قرار گیرند. همچنین کسب وکارهایی که نشان فروشنده برگزیده را داشته باشند، بالاتر از سایرین قرار خواهند داشت.

شرایط کسب نشان فروشنده برگزیده

طبق اطلاعات مرکز فروشندگان خبرنگاران، شرایط کسب نشان فروشنده برگزیده شامل رعایت تمامی موارد زیر می گردد:

البته این شرایط، هر ماه برای فروشنده یا همان کسب وکار آنالیز شده و در صورت عدم رعایت آن ها، نشان فروشنده برگزیده از کسب وکار سلب خواهد شد.

چه تعداد از کسب وکارهای مارکت پلیس خبرنگاران، برندهای ایرانی هستند؟

طبق گفته خبرنگاران در خلال گزارش، هدف مارکت پلیس ایجاد تمرکز فراورینماینده روی فراوری محصولات است. حال ممکن است این سؤال پیش بیاید که چقدر از این هدف محقق شده و چه تعداد از فراورینمایندگان و برندهای ایرانی توانسته اند با عرضه کالاهای خود در مارکت پلیس خبرنگاران، کسب وکار خود را رونق بدهند؟

همان طور که مشاهده می گردد درصد برندهای ایرانی در کسب وکارهای فعال در مارکت پلیس خبرنگاران اندک بوده و فرایند نزولی داشته است. علل این موضوع می تواند شامل موارد زیر باشد:

• بیشتر کسب وکارها خود فراورینماینده یا صاحب برند نبوده و واسطه یا توزیع نماینده هستند.

• بسکمک از فراورینمایندگان کوچک بوده و برند مخصوص به خود را ندارند.
• بعضی کالاها با برند ایرانی توسط چندین کسب وکار به فروش می رسد.

• نرخ رشد تعداد کسب وکارهای بدون برند ایرانی نسبت به کسب وکارهایی که برند ایرانی دارند، بیشتر است.

البته باید توجه داشت که مارکت پلیس خبرنگاران، از سال 1396 شکل گرفته و مدل جدیدی محسوب می گردد. همچنین درصد اندکی (در حدود 1 تا 2 درصد) از بازار خرده فروشی ایران مربوط به بازارهای آنلاین می گردد. بنابراین زمان زیادتری احتیاج است تا سایر برندهای ایرانی، محصولات خود را در خبرنگاران عرضه نمایند.

سهم مارکت پلیس از فروش خبرنگاران

سهم مدل خرده فروشی (خبرنگاران) و مدل مارکت پلیس (کسب وکارها) از فروش در سال 1398 در نمودارهای زیر آمده است.

در دسته بندی مواد سوپرمارکتی یا همان خوردنی و نوشیدنی، تقریباً تمامی فروش آن توسط مدل خرده فروشی انجام می گردد. این نوع کالاها به علت آن که تندمصرف (FMCG) هستند، احتیاج است تا در انبار خبرنگاران آماده ارسال باشند. این کالاها تکرار خرید بالایی دارند. بنابراین استفاده از مدل مارکت پلیس به طوری که کسب وکارها ابتدا کالاها را به انبار خبرنگاران بفرستند و خبرنگاران آن ها را دسته بندی نموده و ارسال کند، سخت است. البته اگر وظیفه دسته بندی و ارسال کالاها به کسب وکارها واگذار گردد، این مشکل حل خواهد شد. گفتنی است که کالاهای تندمصرف تنها در تهران عرضه می شوند.

در دسته بندی های مد و پوشاک و کالای دیجیتال، خبرنگاران از نظر تعداد کالاهای فروش رفته، سهم کمتر و از نظر ارزش ریالی فروش، سهم بیشتری دارد. این موضوع بیشتر در دسته کالای دیجیتال قابل مشاهده است؛ زیرا این دسته بندی پرفروش ترین دسته از لحاظ ارزش ریالی است. بنابراین کالاهای دیجیتالی که توسط خود خبرنگاران به فروش می رسند، عمدتاً قیمت بالاتری دارند (مانند لپ تاپ، دوربین عکاسی و گوشی های هوشمند) و کالاهای دیجیتالی که عمدتاً قیمت پایین تری دارند (مانند پاوربانک و لوازم جانبی) توسط سایر کسب وکارها فروخته می شوند.

در دسته بندی های مادر و کودک، آرایشی-بهداشتی و خانه و آشپزخانه، خبرنگاران از نظر تعداد کالاهای فروش رفته، سهم بیشتر و از نظر ارزش ریالی فروش، سهم کمتری دارد. بنابراین در این دسته بندی ها برخلاف کالای دیجیتال، بیشتر کالاهای ارزان تر و به قولی دم دستی تر توسط خبرنگاران فروخته شده و سایر کالاهای گران قیمت تر در مدل مارکت پلیس یا همان کسب وکارها به فروش می رسند.

در سایر دسته بندی ها میزان سهم در تعداد و ارزش ریالی، با هم اختلاف چندانی نداشتند. بنابراین آن ها را آنالیز نکردیم. در ادامه به آنالیز دقیق تر دسته بندی ها و میزان فروش آن ها می پردازیم.

پرفروش ترین دسته بندی های کالا در سال 1398 از لحاظ تعداد، خانه و آشپزخانه و خوردنی و آشامیدنی و از لحاظ ارزش ریالی فروش، کالای دیجیتال و خانه و آشپزخانه هستند.

طبق گزارش خبرنگاران، 69٪ تعداد و 30٪ ارزش ریالی کالاهای فروش رفته در خبرنگاران مربوط به برندهای ایرانی است. این یعنی بیشتر برندهای ایرانی حاضر در خبرنگاران، در حوزه مواد خوراکی و آشامیدنی و خانه و آشپزخانه فعالیت می نمایند.

از مقایسه این دو نمودار با نمودارهای قسمت قبل، نتایج زیر حاصل می گردد.

سهم هر مدل از کل فروش

سه دسته بندی پرفروش در هر مدل

ترتیب دسته بندی ها در قیمت کالاهای فروش رفته در مدل خرده فروشی

اختلاف بالای واحد قیمت در دسته کالای دیجیتال با سایر دسته بندی ها، نشان دهنده این است که عمده کالاهای فروش رفته در این دسته، کالاهایی گران قیمت مانند لپ تاپ، دوربین و موبایل هستند.

ترتیب دسته بندی ها در قیمت کالاهای فروش رفته در مدل مارکت پلیس

طبقه بندی دسته کالاهای خبرنگاران بر اساس میزان عرضه، تقاضا، رضایت و تنوع

یکی از مهم ترین بخش های گزارش خبرنگاران در سال 1398، بخش عرضه و تقاضای دسته کالاهای آن است. این طبقه بندی ها بر اساس طیف وسیعی از داده های رفتار کاربران و مشتریان و داده های فروشگاه آنلاین خبرنگاران به دست آمده است. در این قسمت دسته های مختلف را بر اساس هر معیار طبقه بندی می کنیم و در ادامه به بهترین فرصت ها برای فروشندگی در خبرنگاران می پردازیم.

عرضه

همان طور که مشاهده شد، سه دسته کالای لوازم خانگی غیربرقی، لوازم جانبی الکترونیک و اکسسوری مد و پوشاک بیشترین عرضه را در خبرنگاران دارند. این سه دسته به ترتیب زیرمجموعه لوازم خانگی، الکترونیک و مد و پوشاک هستند.

تقاضا

طبق جدول فوق، سه دسته کالای بهداشت فردی، مواد غذایی خشک و لوازم جانبی الکترونیک بیشترین تقاضا را در خبرنگاران دارند. دو دسته اول مربوط به مواد غذایی و تندمصرف (FMCG) و مورد آخر زیرمجموعه الکترونیک است.

دسته کالاهای بهداشت خانه و مواد غذایی خشک به نسبت تقاضای بالایی که دارند، عرضه کمتری می شوند. این نشان از پتانسیل بالای این دسته کالاها برای فروش دارد.

میزان رضایت مشتریان

طبق جدول فوق، سه دسته کالای مواد غذایی خشک، موبایل و تبلت و مواد غذایی تازه بیشترین میزان رضایت مشتریان را در خبرنگاران دارند. دو دسته اول و سوم مربوط به مواد غذایی و تندمصرف (FMCG) و مورد دوم نیز زیرمجموعه الکترونیک است.

دسته لوازم جانبی الکترونیک با آنکه عرضه و تقاضای بالایی دارد؛ اما رضایت مشتریان از آن اندک است. از طرفی بیشترین دلیل نارضایتی مشتریان در خبرنگاران مربوط به کیفیت کالاهاست. بنابراین می توان نتیجه گرفت که لوازم جانبی الکترونیک موجود در خبرنگاران به احتمال زیاد، کیفیت قابل قبولی نداشته اند.

میزان تنوع کالایی

تنوع بالا در کالاها یکی از عوامل افزایش تعداد کاربران و میزان رضایت آن هاست. البته دسته های لوازم خانگی غیربرقی، لباس و اکسسوری مد و پوشاک، برخلاف میزان تنوع بالا، رضایت مندی اندکی دارند.

همچنین دسته های مواد غذایی خشک و تازه و موبایل و تبلت، برخلاف میزان تنوع پایین، رضایت مندی بالایی دارند. خبرنگاران و کسب وکارهای حاضر در آن می توانند با ارائه موارد متنوع و باکیفیت در این دسته بندی ها، میزان فروش خود را افزایش دهند.

نقاط ضعف فروشگاه خبرنگاران، بهترین فرصت ها برای فروشندگی

همان طور که مشاهده کردید هر دسته کالا در خبرنگاران صندلی متفاوتی در میزان عرضه، تقاضا، رضایت و تنوع دارد. اما سؤال اینجاست که چه دسته هایی بهترین فرصت برای فروشندگی و فعالیت کسب وکارها هستند؟ یا در چه دسته هایی ضروری است تا خبرنگاران فروش خود را بیشتر و بهتر انجام دهد؟

گفتنی است که بهترین برای افراد مختلف به شیوه های متفاوتی تفسیر می گردد. بعضی سود بیشتر را بهترین می دانند، بعضی نبود رقیب و … . بنابراین نمی گردد برای تمامی فروشندگان، بهترین دسته بندی های کالایی را تعیین کرد. اگر از توانایی های هر فروشنده و حاشیه سود هر دسته کالا صرف نظر کنیم، می توان بهترین دسته های کالا برای فروشندگی در خبرنگاران را طبق شاخص های زیر تعریف کنیم:

• عرضه کم
• تقاضا زیاد
• رضایت کم
• تنوع کم

عرضه کم یعنی بازارهایی کم رقابت و دست نخورده، تقاضای زیاد هم به معنای وجود تعداد زیادی مشتری بالقوه است. رضایت کم یعنی بنا به دلایلی مشتریان از کالاهای موجود ناراضی هستند. تنوع اندک هم موجب محدود شدن انتخاب های مشتریان می گردد و نشان دهنده فضای باز توزیع موارد متنوع است. البته دو عامل عرضه و تقاضا تأثیر بیشتری خواهند داشت؛ بنابراین این دو عامل را با ضریب اهمیت بیشتری در نظر گرفته ایم. تأثیر تمامی این موارد را در نمودار زیر مشاهده کنید.

در بین 5 دسته برتر جدول فوق، 4 تای آنان جزو مواد غذایی و تندمصرف (FMCG) محسوب می شوند. از طرفی بیشتر سهم فروش مواد تندمصرف در اختیار مدل خرده فروشی است. این یعنی خبرنگاران می تواند با تمرکز بیشتر روی دسته های ذکر شده، میزان فروش و سودآوری خود را افزایش دهد.

علاوه بر این، سایر کسب وکارها می توانند با عرضه بیشتر کالاهای متنوع و باکیفیت در دسته های مواد غذایی خشک، مواد بهداشتی، موبایل و سایر دسته های مناسب، سریع تر به میزان فروش بالا رسیده و صندلی مناسبی در مارکت پلیس خبرنگاران پیدا نمایند.