خاطره گویی علی نصیریان از گاو و وسواس های داریوش مهرجویی - مجله وبلاگ فروش

به گزارش ایسنا به نقل از مرکز اطلاع رسانی روابط عمومی چهلمین جشنواره فیلم فجر، در چهارمین روز از برگزاری جشنواره فیلم فجر، نشست آثار گنجینه با عنوان نمایش و نشست آنالیز فیلم سینمایی گاو با حضور علی نصیریان (بازیگر) و اکبر نبوی (مجری) در خانه جشنواره در برج میلاد برگزار گردید.

علی نصیریان در این نشست تعریف کرد: گاو اولین تجربه سینمایی من بود. پیش از آن مشغول تئاتر بودم. قصه گاو از کتاب عزاداران بَیَل نوشته جناب غلامحسین ساعدی بود. در سال 36 مرکزی با عنوان اداره هنرهای دراماتیک تاسیس شد و از آن موقع ما با جناب ساعدی همکاری کردیم. ابتدا با یک سری نمایش نامه با مضمون مشروطه با هم کار کردیم تا اینکه یک شب آقای ساعدی با جوانی خوش رو به نام داریوش مهرجویی پیش ما آمدند و گفتند که ایشان می خواهند فیلم گاو را بسازند. ما از شوق حس عجیبی پیدا کردیم و نمی دانستیم باید از خوشحالی چه کنیم.

البته قبلا در تلویزیون ایران تئاترهایی را اجرا نموده بودیم که یکی از آن ها همین نمایشنامه گاو بود. آقای آل احمد از این اثر تمجید فراوانی کردند. بعد از آن که سناریوی فیلم نوشته شد تازه متوجه شدیم مقوله سینما با تئاتر فرق دارد. داریوش مهرجویی تست های فیلمی و سینمایی از ما گرفت و تمرین هایی برای ما گذاشت و سکانس های پردیالوگ فیلم را در اداره تئاتر تمرین کردیم.

او ادامه داد: این فیلم برای ما بسیار تاثیرگذار بود. من همواره گفتم که در گاو، مهرجویی ما را با قرار گرفتن مقابل دوربین و بازی فیلم سینمایی آشنا کرد. من از ایشان سینما را یاد گرفتم. موضوع عمق میدان و حرکات دوربین و تکنیک های سینما آنجا برای ما روشن شد. اولین کارگردان و معلمی که به من یاد داد مقابل دوربین چه کنم، داریوش مهرجویی بود.

این بازیگر سینما و تئاتر گفت: ما تله تئاتری را با همین قصه در تلویزیون بازی نموده بودیم و نقش هایمان تغییر ننموده بود اما آن چه که با عنوان فیلم سینمایی گاو ساخته شد، با تله تئاتر گاو متفاوت بود. هرچند شخصیت ها همان بود.

نصیریان درباره تاثیر این فیلم در بازی بازیگران اظهار کرد: در فیلم در قسمتی صحبت از بوی بد مردگان می شد. وقتی من متن این قسمت را خواندم، احساس بوی بد می کردم. این قصه تا این میزان در ما تاثیر گذاشته بود. لازم نبود آقای مهرجویی و ساعدی برای ما توضیحات فراوان درباره چگونگی نقش آفرینی بدهند. من بیشترین استفاده را برای بازی بهتر از خودِ داستان و مطالعه آن کردم. سکانس های مختلف فیلم برای متمرکز شدنم، الهام بخش بود.

وی در ادامه درباره حرفه بازیگری گفت: بازیگری نوعی تقلید است. بنیاد بازیگری تقلید به معنای واقعی است. یعنی فرد بازیگر ادا و نوای شخص دیگری را برای بیان شباهت، انجام می دهد. بازیگری تظاهر به خصوصیات درونی یک شخصیت است. مولانا می گوید که تو وقتی در درونت چیزی می گذرد، این روی صورتت منعکس می گردد. ما که نمی توانیم همان شخصیت داخل فیلم بشویم. این تظاهر باید آنقدر کار بگردد که باور پذیر گردد. در درجه اول باید ابتدا بازیگر خود و شخصیتش را باور کند. بازیگران معتقدند که خودشان به نوعی نویسنده هستند. قطعا اگر نقش من را فرد دیگری بازی می کرد، خروجی متفاوتی داشت.

نصیریان درباره شخصیت داریوش مهرجویی بیان نمود: مهرجویی خیلی با وسواس کار می کرد. من اخیرا با او کار کردم و دیدم با وجود بالارفتن سن هنوز دقت قدیمش را دارد. حتی زمانی که با اهالی روستا بازی می کردیم، بارها کار و تمرین می کردیم.

این بازیگر پیشکسوت درباره واقع گرایی فیلم سینمایی گاو گفت: این واقع گرایی به ساعدی نویسنده کار برمی گشت. او یک زندگی روستایی را تجربه نموده بود. مجموعه هایی که نوشت مانند آشغال دانی، هم از لحاظ زبان و هم از لحاظ شناخت فضا، روحیه روستایی داشت. هیچ گاه ساعدی در خانه متن ها را نمی نوشت. او همواره در دهات ها مشغول گذار بود. خودم هم در شهرستان ها و دهات ها رفت و آمد داشتم و این به بازی من در فیلم یاری می کرد.

وی درباره محل فیلمبرداری فیلم گاو بیان نمود: دِهی که ما در آن فیلمبرداری کردیم، فضای واقعی گاو نبود. فضای واقعی دهاتی در آذربایجان بود و مردم در بیغوله های داخل کوه زندگی می کردند. حتی از زندگی که ما می خواستیم به نمایش بگذاریم، عکاسی شد و وقتی این عکس ها برای مجوز ساخت و نمایش نشان داده شد، گفتند احتیاج نیست اصلا فیلمی با این مضمون بسازیم. به همین علت محل ساخت را تغییر دادیم که بتوانیم این اثر را بسازیم.

نصیریان درباره تکیه مهرجویی به انسان در دنیا بینی سینمایی اش گفت: اعتلا به انسان یکی از مشخصه های انسان است و این ویژگی، مهرجویی را مهرجویی کرد.

او در ادامه به نقش آفرینی عزت الله انتظامی اشاره و تاکید نمود: اینکه مش حسن در سرانجام بدون اینکه بخواهد شعار بدهد می گفت من گاو هستم، خود نشان از تمرکز بازی عالی انتظامی داشت. انتظامی زمانی که همه ما، برای استراحت به تهران می آمدیم آنجا می ماند تا در نقش خود زندگی کند و زمانی که می گفت، من گاو مشتی حسن هستم، به برترین شکل این فضا را بازی می نماید. نمی دانم اگر من جای شخصیت مشت حسن بازی می کردم آیا در روستا می ماندم یا نه، اما او حاضر نبود روستا را حتی آخر هفته ها که فیلمبرداری تعطیل می شد ترک کند.

نصیریان در سرانجام، به اهمیت واقع گرایی در بازیگری و رویکردی که در تئاتر به بازی بازیگر می گردد اشاره نمود و گفت: بازیگری در تئاتر، مانند جراحی می ماند که بدن را مقابل شاگردانی که جویای علم پزشکی هستند، موشکافی می نماید و حقایق بدن را به نمایش می گذارد. اصولا بازیگران باید هر آنچه در نقش اتفاق می افتد باشند. مثلا خودم در بوی پیراهن یوسف زمانی که در پی اتوبوس می دویدم، نا خودآگاه دستانم باز شد و کج و راست شدم؛ مانند پرنده ای که در پی هدفی می رود. این در طبیعت بازیگری است که شما را در خود غرق می نماید.