گزارش، نگاهی به اهداف عربستان از اعلام آتش بس در یمن و سابقه طولانی در نقض آن - مجله وبلاگ فروش

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران ٬ در تاریخ 26 مارس 2015 برابر با 6 فروردین 1394 ائتلافی از کشورهای عربی به سرکردگی عربستان با یک حمله هوایی موسوم به عملیات طوفان قاطعیت آغازگر جنگ ویرانگر یمن بود. این عملیات در ابتدا به منظور بازگرداندن عبد ربه منصور هادی رئیس جمهور فراری یمن که از نزدیکان دولت سعودی است و البته علیه ملت و جنبش انصارالله و کمیته های مردمی یمن آغاز شد. همه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به جز عمان به همراه مغرب٬ مصر اردن و سودان در حمله عربستان به یمن مشارکت داشتند.

عربستان همیشه نقشی مداخله گرایانه در یمن داشته و این کشور را حیاط خلوت خود تلقی نموده است و از راه اندازی این جنگ اهداف داخلی و خارجی متعددی را دنبال می کرد.

سعودی ها با حمایت بازیگران خارجی و در راس آنها ایالات متحده طی سالهای جنگ تقریباً همه زیرساخت های مالی و آموزشی و بهداشتی و تاریخی و... یمن را نابود نموده و بزرگترین فاجعه بشری را در دنیا رقم زدند.

یکی از مهم ترین اهداف عربستان در یمن٬ تضعیف جنبش انصارالله و کمیته های مردمی یمن و در نهایت نابودی آنها بود؛ اما با تغییر معادلات این جنگ اتفاق دیگری افتاد.

پیشرفت های قابل ملاحظه و آشکار یمنی ها در سلاح پدافند هوایی و توسعه سامانه های پدافند هوایی که پیروز به رهگیری و انهدام تعداد قابل توجهی از جنگنده های آمریکایی عربستان شدند٬ موجب وحشت و درماندگی سعودی ها تا همین زمان شده است.

سابقه سعودی ها در اعلام آتش بس در یمن و نقض مکرر آن

به طور کلی این جنگ هزینه های سیاسی و نظامی قابل توجهی به عربستان سعودی و شخص محمد بن سلمان ولیعهد این کشور وارد کرد که مدت هاست برای رهایی از باتلاقی که شش سال است در آن قدم گذاشته دست و پا می زند.

در حالی که ریاض در ابتدا تصور می کرد می تواند در کوتاه مدت اهداف خود را تحقق بخشیده و جنگ را نهایی کند، اما نه منصور هادی به قدرت بازگشت و نه تسلط انصار الله از بین رفت و علاوه بر این در حالی که بنابر اعلام عربستان یکی از اهداف مهم حمله به یمن تامین امنیت در نقاط مرزی خود بود، حمله به یمن موجب نا امن شدن استان های مرزی عربستان از جمله نجران و جیزان شد. با نا امن شدن استان های مرزی نجران و جیزان عربستان نگران بود که مبادا دامنه جنگ از جنوب به دیگر نقاط کشور نیز گسترش پیدا کند. بنابراین در همان ماه های آغازین جنگ چندین بار اعلام آتش بس کرد.

اولین آتش بس در جنگ یمن زمانی به اجرا گذاشته شد که حدود 50 روز از حملات عربستان سعودی به این کشور می گذشت .در آن موقع پیشروی نیروهای انصارالله و قبایل یمن در خاک عربستان سبب نگرانی مسئولان سعودی شده بود در نتیجه از برقراری آتش بس اطلاع دادند.

سران سعودی از زمان آغاز حملات به یمن اعلام نموده بودند تنها در صورتی آتش بس اعلام می نمایند که نیروهای انصارالله از همه شهرهای یمن به خصوص صنعا پایتخت این کشور عقب نشینی نمایند؛ اما ترس از گسترش پیشروی قبایل یمنی به شهرهای مرزی عربستان و پیشروی در خاک این کشور، سبب اعلام آتش بس شد.اما آتش بس چندان دوامی نیاورد و پس از آن نیز هر بار که اوضاع میدانی علیه عربستان شدت می گرفت، آتش بس شنماینده ای دیگر برقرار می شد که باز چیزی جز سرنوشت موارد قبلی در انتظارش نبود.

نخستین قطعنامه شورای امنیت برای آتش بس در یمن

با گذشت سه سال از آغاز جنگ یمن در تاریخ 21 دسامبر 2018 شورای امنیت سازمان ملل متحد پس از توافق استکهلم بین طرف های یمنی، نخستین قطعنامه خود را به شماره 2451 با اجماع آرا برای حمایت از این توافق و آتش بس در بنادر مهم این کشور تصویب کرد که البته این قطعنامه نیز تغییری در فرایند تجاوز ائتلاف سعودی در یمن ایجاد نکرد.

مطابق این توافق، مقرر شده بود در الحدیده که 70 درصد واردات یمن به وسیله این بندر انجام می گردد، آتش بس ایجاد گردد. با این حال، ریاض هیچگاه به این آتش بس پایبند نبود و بار ها استان الحدیده را هدف بمباران قرار داد. از زمان اجرایی شدن توافق آتش بس در دسامبر 2018 در استان الحدیده، نیرو های ائتلاف سعودی بیش از 55 هزار بار این توافقنامه را نقض کردند که بر اثر آن بیش از پنج هزار یمنی کشته و زخمی شدند.

کرونا؛ بهانه تازه سعودی ها برای خروج از باتلاق یمن

اکنون که جنگ یمن وارد ششمین سال خود شده است٬ چند روز قبل با مشاهده اولین مورد ابتلا به ویروس کرونا در این کشور و نیز با توجه به وخامت شدید اوضاع بهداشتی یمن در نتیجه تجاوزات عربستان٬ نگرانی ها از شیوع این ویروس به ویژه در سایه ادامه تجاوزات ائتلاف سعودی علیه غیرنظامیان یمنی تشدید شد.

بنابراین در تاریخ 9 آوریل امسال میلادی ترکی المالکی سخنگوی رسمی ائتلاف متجاوز ادعا کرد که برای مقابله با شیوع ویروس کرونا، به مدت دو هفته (از پنجشنبه10 آوریل) در یمن آتش بس اعلام می گردد. طبق ادعای مالکی، این آتش بس با هدف فراهم سازی شرایط مناسب برای دعوت از فرستاده دبیرکل سازمان ملل برای برگزاری نشست بین دولت مستعفی یمن و دولت صنعا قابل تمدید خواهد بود.

اما با توجه به کارنامه سیاه سعودی ها در اعلام و اجرای آتش بس در یمن و نیز دلایلی که آنها را ناچار به این اقدام می کرد٬ باید بگوییم علت اعلام این آتش بس نیز در راستای همان اهداف قبلی عربستان بوده و درواقع کرونا و ادعای بشردوستانه سعودی ها در این زمینه یک بهانه دروغین بیش نیست.

گفتیم عربستان از ابتدای جنگ یمن تا به امروز هربار در جبهه های مختلف و به ویژه مناطق مرزی خود احساس ناامنی و شکست به آن دست می داد به آتش بس متوسل می شد.

اهداف عربستان از اعلام آتش بس در یمن

-آزادسازی مرکز الجوف: در تاریخ 17 مارس 2020 یحیی سریع سخنگوی نیروهای مسلح یمن از آزادسازی شهر الحزم مرکز استان الجوف در مرز عربستان سعودی اطلاع داد. این پیروزی برای یمنی ها بسیار حائز اهمیت بوده و ضربه سنگینی برای متجاوزان سعودی به شمار می آید. استان الجوف از اهمیت استراتژیک بسیار زیادی برخوردار است؛ چرا که این استان دارای ذخایر نفتی بوده و رژیم سعودی چشم طمع به آن دارد. این استان بیش از پنجاه سال تحت قیمومت عربستان و از استخراج نفت و گاز و سرمایه گذاری محروم بود.

-پیشروی های انصارالله در مارب: نیروهای انصارالله با تسلط بر مرکز استان الجوف در حال پیشروی قاطعانه به سمت مارب پایتخت مالی یمن و مقر فرماندهی ائتلاف متجاوز هستند.

استان مأرب اهمیت راهبردی بسیار بالایی دارد؛ زیرا از یک طرف به صنعا پایتخت یمن بسیار نزدیک است و همچنین منبع نفتی یمن به حساب می آید. یکی از ویژگی هایی که مأرب را به یک استان راهبردی در یمن تبدیل نموده ، اهمیت و صندلی این استان در تامین انرژی این کشور است. این استان در یک منطقه صحرایی واقع شده است که بیشترین منابع نفت یمن را در خود جای داده است.

بسیاری از قبایل استان مارب وفاداری خود را به انصارالله اعلام نموده و همین مسئله به یک هراس راهبردی برای ائتلاف سعودی تبدیل شده است. سرعت پیشروی های انصارالله در مارب به گونه ای بوده که کارشناسان پیش بینی می نمایند این استان به زودی توسط انصارالله آزاد خواهد شد. آزادسازی مارب در عمل موجب خواهد شد که انصارالله بر بیش از 90 درصد از سرزمین و جمعیت در شمال یمن (مناطقی که تا پیش از سال 1990 به عنوان یمن شمالی شناخته می شد) سیطره پیدا نموده و قواعد اصلی سیاسی میدانی در یمن دستخوش تغییرات جدی گردد.

-کرونا؛ راهی برای خروج آبرومندانه از باتلاق یمن: بعضی معتقدند عربستان سعودی کرونا و اعلام آتش بس با ادعای مقابله با این ویروس را دستاویزی برای خروج آبرومندانه از باتلاق یمن قرار داده است.

واکنش انصارالله به اعلام آتش بس در یمن و نقض مکرر آن

انصارالله از آتش بس در یمن استقبال نموده و از شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل خواست ضمن خاتمه دادن به محاصره یمن اقدامات نظامی و خصمانه علیه مردم یمن را متوقف نمایند. اما مقامات صنعا در عین حال تاکید کردند که به این آتش بس خوشبین نبوده و آن را حیله سعودی ها برای تجدید قوا و از سرگرفتن تجاوزاتشان می دانند.

پیش بینی انصارالله درباره این اقدام عربستان درست بود و جنگنده های ائتلاف سعودی در همان دقایق ابتدایی آغاز اجرای آتش بس در یمن، چندین مناطق مختلف یمن را بمباران کردند.

نقض آتش بس چند ساعت پس از اعلام آن توسط متجاوزان سعودی

نیروهای ائتلاف متجاوز به همراه مزدوران سعودی وابسته به عبد ربه منصور هادی رئیس جمهور فراری یمن از صبح پنجشنبه 10 آوریل و ساعات اولیه اعلام آتش بس 6 عملیات زمینی گسترده در امتداد مرزهای جنوبی ترتیب دادند. این حملات به دنبال بیش از 300 بار تجاوز سعودی ها در هفته گذشته انجام شد که نیروهای ارتش و کمیته های مردمی یمن به خوبی در برابر آنها ایستادگی کردند.

یحیی سریع، سخنگوی نیروهای مسلح یمن گفت: جنگنده بمب افکن های عربستان طی 72 ساعت مناطق مختلف یمن را بیش از 100 بار بمباران کردند؛ اما اغلب این حملات به استان های مأرب و الجوف انجام شد. نیروهای ائتلاف سعودی همچنین در این مدت 12 حمله زمینی انجام دادند که این حملات توسط ارتش و کمیته های مردمی یمن دفع شد.

این حملات همچنان ادامه دارد و روز گذشته 14 آوریل نیز ائتلاف متجاوز سعودی 15 حمله هوایی را در منطقه خب و الشعف استان الجوف، 8 حمله هوایی را در منطقه صرواح مارب و 3 حمله هوایی را در منطقه مجازه استان صعده انجام داد.

در حال حاضر آنچه بیش از هرچیز موجب نگرانی سعودی ها شده٬ آزادسازی الجوف و پیشروی های پیروزیت آمیز انصارالله در مارب است. بنابراین اعلام آتش بس می توانست فرصتی برای عربستان باشد تا نیروهای خود را در اطراف الجوف تقویت نموده و همچنین مانع آزادسازی مارب گردد.

درواقع اعلام آتش بس از سوی عربستان یک تاکتیک برای تجدید قوا و شاید گمراه کردن دنیایان و ارائه یک چهره بشردوستانه از این کشور در سایه شیوع کرونا بوده که البته حتی چند ساعت هم اجرا نشد.

اگر ادعای عربستان درباره یاری به مردم یمن در مقابله با کرونا درست باشد٬ قبل از هرچیز باید به محاصره این کشور خاتمه دهد؛ چرا که حتی اجرای آتش بسی که البته سعودی ها نشان دادند به هیچ وجه در این زمینه قابل اعتماد نیستند نیز بدون شکست محاصره همه جانبه یمن٬ یاریی به مردم این کشور در برابر ویروس کرونا نمی کند. انصارالله نیز ساعاتی پیش از آغاز آتش بس، طرح مورد نظر خود را که برطرف محاصره بخش اصلی آن بود منتشر کرد که سعودی ها هیچ پاسخی به آن ندادند.