کووید -19: رهبران خوب در بحران چه می نمایند؟ - مجله وبلاگ فروش

از وبسایت وزارت بهداشت درمان آموزش پزشکی دیدن نمایید.

یک ضرب المثل انگلیسی می گوید: زمان، رهبران واقعی را نشان می دهد. cometh the hour, cometh the man این ضرب المثل در اصل می گوید رهبران برتر در زمان مناسب و در موقعیت درست خود را نشان می دهند. براساس بعضی از منابع غیرقابل انکار این ضرب المثل بیش از هر چیزی به وینستون چرچیل و رهبری وی در طول جنگ دنیای دوم در بریتانیا مرتبط است.

بی بی سی در گزارشی به نحلیل نظرات دو استاد دانشگاه هلند در خصوص عملکرد رهبران عظیم در میانه بحران پرداخته و نقاط مثبت و ضعف آنها را ارائه می دهد. گزارش خبرنگاران در این باره را بخوانید.

برای بسیاری از رهبران دنیا اینک و در میانه بحران کرونا زمان مناسب فرا رسیده تا خودی نشان دهند. شیوع ویروس کووید 19 جان میلیون ها نفر در دنیا را تهدید می نماید مگر اینکه اقداماتی سریع و هماهنگ از سوی رهبران دنیای اجرایی شوند.

در میانه بحران هیچ راه آسانی وجود ندارد. در کنار مسائل واضح و طبیعی در انتخاب یک راستا درست، رهبران دنیا باید بتوانند به عموم مردم اطمینان خاطر داده و آنها را به تبعیت از تصمیماتشان تشویق نمایند. حتی اگر این تصمیمات فاصله گذاری اجتماعی باشد و تاثیرات ثانویه ای روی اشتغال زایی و درآمد ملی و مردمی بگذارد.

یک حرکت اشتباه باعث شکست اعتماد عمومی و ایجاد ناآرامی های اجتماعی شده و خطرات بالقوه را تشدید می نماید. در این شرایط باید منتظر ماند و دید که آیا رهبران دنیا با توجه به شرایط بحرانی واکنشی مناسب نشان خواهند داد یا خیر.

آرژان بوئن دانشمند علوم سیاسی و همکارش در دانشگاه لیدن هلند بدترین و پیروز ترین واکنش رهبران دنیا به بحران های چند دهه اخیر را در قالب یک کتاب منتشر نموده اند. کتاب سیاست مدیریت بحران وی می تواند به درک رفتار رهبران و دولت مردان در میان بحران کنونی و شیوع ویروس کرونا به ما یاری کند.

جسیندا آردرن نخست وزیر نیوزلند / عکس: Getty Images

--

جسیندا آردرن نخست وزیر نیوزلند واکنشی بسیار سریع و به موقع به ماجرای تیراندازی شهر کرایست چرچ در این کشور نشان داد. واکنش او با توجه به ضوابط ارتباطات و سیاست بسیار به موقع و درست اعلام شد.

---

واکنش یک رهبر بیش از یک سخنرانی است. آرژان بوئن استاد دانشگاه لیدن هلند در تحقیقات خود عواملی را برای واکنش رهبران به بحران هایی مانند حمله 11 سپتامبر یا طوفان کاترینا برمی شمرد. برای مثال در این موارد رهبران باید سریعا خطرات احتمالی را شناسایی نموده و آنها را معرفی نمایند. در بهترین شرایط آنها باید بتوانند زیرساخت ها و روندهای معمول را به حالت اولیه درآورده و پس از آن به سرعت داده های آسیب زای بحران را ارزیابی نمایند.

در زمان اقدام و عمل رهبر باید میزان همکاری های فردی مردم را برآورد و قضاوت کند. تیم مدیریت بحران هچنین باید بدانند در چه زمانی سرسختانه فرمان و کنترل را در دست بگیرند. (یک تصمیم در صورت نداشتن ملاحظات مناسب نتیجه عکس خواهد داد). تمامی این عوامل محدودیت و کاهش آسیب های یک بحران را معین خواهد نمود.

تحقیقات بوئن نشان می دهد: محتوا و زمان پیغام رسانی دولت مردان به عنوان رهبران جامعه می تواند اعتماد عمومی را معین کند. او می نویسد: رهبری موثر بحران نمی تواند با اقدامات معمول و همیشگی و تصمیمات ساده اجرایی گردد. در مقابل رهبران به مهارت لازم برای یک روایت خوب در جهت روشن شدن و شفافیت مشکل احتیاج دارند. آنها پس از دستیابی به اجماع احتیاجمند تدوین سیاست جمعی برای وفاق ملی و همگام کردن مردم هستند.

بهتر جلوه نکنید

بوئن به بسیاری از مسائل و تله های این راستا اشاره می نماید که رهبران باید از آن خودداری نمایند. تله هایی که به جای ایجاد اعتماد عمومی باعث نفاق و بی اعتمادی ملی می شوند.

---

معمولا باور عمومی از وحشت مردم در بحران خبر می دهد، شواهد تجربی نیز این امر را ثابت نموده اند.

---

در این میان یکی از رایج ترین اشتباهات موجود پیغامی است که فاقد ثبات یا عقلانیت باشد و کوشش کند شرایط یا عملنمودها را بهتر از واقعیت نشان دهد. پیغام های متناقض سریعا در رسانه ها در کنار هم دیده می شوند. در این میان می توان به پیغام های اولیه دولت بریتانیا با هدف ایجاد مصونیت جمعی در اوایل شیوع ویروس کرونا اشاره نمود. این پیغام اولیه به سادگی بر میزان سردرگمی و بی اعتمادی مردم این کشور اضافه کرد.

بوئن می گوید: تمایل زیادی به بهتر نشان دادن اوضاع در تمامی مراحل بحران از سوی رهبران کشورها وجود دارد. با این حال شواهد تجربی و باورهای معمول، وحشت مردم در بحران را نشان می دهند.

این کارشناس سیاسی در این باره می گوید: شانس اینکه مردم به خاطر گفته های دولت و رهبرانشان به وحشت بیفتند، بسیار کم است. (با این وجود بوئن وحشت خرید مردم به دلیل قرنطینه های احتمالی در ابتدای شیوع کرونا در بسیاری از کشورها را در این رده بندی قرار نمی دهد).

بوئن اضافه کرد: به همین دلیل رهبران و دولت ها باید نسبت به ماهیت در حال رشد این مشکل روشن عمل نموده و از رفتارهای پدر- فرزندی نسبت به مردم اجتناب نمایند. بوئن در این باره شرح می دهد که در شرایط بحرانی دولت نباید مانند پدری که فزرندش را از شنیدن اخبار بد دور می نماید، به مردم امیدواری بیخود داده یا آنها از شنیدن اخبار ناگوار محروم کند. در مقابل دولت ها باید با مردم بالغانه رفتار نموده و از آنها بخواهند با توجه به بحران کوشش طولانی مدت و رفتار صبورانه ای ارائه دهند.

وی گفت: دولت ها باید در شرایط بحران با مردم برابری ایجاد نموده و بی اعتمادی موجود را پیش بینی و حذف نمایند.

---

بدون این شفافیت و روشنی جامعه سریعا احساس فریب و ضرر نموده و اعتبار دولت و مقامات به همان سرعت کاهش می یابد و در مقابل مردم به سیاست های خود اعتماد می نمایند.

--

بوئن و همکارش با اشار به بحران جنون گاوی در 20 سال گذشته بریتانیا می نویسند: پس از آنکه تعیین شد خوردن گوشت گاو مبتلا به BSE منجر به بیماری کورتز فلد- جاکوب یا همان جنون گاوی می گردد، وزیر کشاورزی وقت بریتانیا کوشش کرد تا یک همبرگر را در برابر دوربین های تلویزیونی بخورد و به دنیایان ثابت کند که گاوهای بریتانیا هیچ وقت تا این انداره سالم نبوده اند. با این حال امکان آلودگی گوشت های موجود در چرخه بازار همچنان بالا بود. در آن موقع این پیغام از سوی جامعه بریتانیایی پذیرفته نشد و بر بی اعتباری دولت اضافه کرد.

به طور کلی بوئن و همکارش بر این باورند که پیغام اولیه در بحران باید سریع و ضربتی اعلام گردد تا روایت های متضاد و نادرست خلا میانی دولت و مردم را پر ننمایند. پیغام اولیه 5 شاخصه دارد. یک شرح معتبر از بحران روی داده است و دستورالعمل درست ارائه می دهد، امید را القا نموده و همدلی را نشان می دهد و در آخر تسلط رهبران بر بحران را روایت می نماید. اگر پیغام اولیه در القای هر یک ار این 5 گزینه شکست بخورد اعتماد عمومی از بین می رود.

مون- جائه این رئیس جمهور کره جنوبی/ عکس: Getty Images

---

مون- جائه این رئیس جمهور کره جنوبی در ابتدای شیوع ویروس کرونا به طور مرتب برای تحت تاثیر قراردادن مردم از شرایط جنگی سخن گفت.

---

احساس هدفمندی

در بحران ها اخیر، واکنش سریع و قلبی جسیندا آردرن نخست وزیر نیوزلند درباره حادثه تیراندازی شهر کرایست چرچ 5 گزینه بالا را در خود جای داد. پیغام نخست وزیر همدردی با قربانیان را نشان داد و با محکوم کردن حادثه نفرت انگیز تیراندازی ارزش های کشور نیوزلند را بار دیگر شفاف کرد. این پیغام از اقدامات امنیتی بیشتر اطلاع داد و تاکیدی بر خطرات احتمالی در آینده نکرد تا باعث ترس و نگرانی بیشتر مردم نگردد. آردرن در ادامه به تغییر قوانین حمل اسلحه پرداخت و به خاطر کوشش هایش در سراسر دنیا تحسین شد.

در دوره بحران کرونا، واکنش کره جنوبی یک نمونه شاخص از اصول مدیریت موثر بحران به شمار می آید. این کشور مدت ها قبل از شیوع ویروس در سواحل جنوب شرقی خود، کیت های تست کرونا را ذخیره کرد. آنها با آغاز اپیدمی در کشورشان قادر به انجام 10 هزار آزمایش در روز بودند. یک اپلیکشین تلفن همراه نیز به شکل مداوم اخبار معتبر مربوط به کرونا را برای کاربران به روز می کرد. به تعبیر بوئن، این کشور پیش از آغاز بحران، زیرساخت ها را برای روز مبادا آماده نموده بود. بعضی از این اقدامات با الهام از شیوع ناگهانی بیماری تنفسی مرس در گذشته طرح و برنامه ریزی شدند.

به اعتقاد بوئن، پیروزیت اولیه کره جنوبی در پیغام های شفاف و مستمر مون- جائه این رئیس جمهور این کشور خود را نشان داد.

این پیغام های شفاف و دنباله دار باعث شد تا مردم جامعه از ابتدای بحران در جریان قرار گرفته و این شرایط را به عنوان یک اضطرار ملی بپذیرند. برنامه های تلویزیونی، تبلیغات مترو و ویژه برنامه ها به طور مرتب خطر را به مردم یادآور شدند و براساس گزارش دفتر سئول نشریه نیویورک تایمز، کره جنوبی با اعلام و ایجاد شرایط جنگی سطح بالایی از اعتماد عمومی را برای تبعیت مردم شکل داد.

---

بسیاری از رهبران اهمیت پیغام رسانی درست، به موقع، انگیزشی و مستمر در موقعیت بحران را نمی دانند.

---

در مقابل بعضی از از رهبران غربی در برخورد اولیه خود در برابر شیوع این بیماری بیش از حد خوش بینانه عمل کردند و اعتماد عمومی برای مهار فاجعه در قدم های بعدی را از بین بردند.

استاد سیاست دانشگاه هلند در این باره اضافه کرد: علی رغم تمرکز و تاکید علوم سیاست مدرن برای ارتباط با مطبوعات و رسانه های رسمی بسیاری از رهبران و دولت مردان دنیا اهمیت پیغام رسانی درست، شایسته و مستمر در بحران را درک ننموده اند.

ایرا هلس لوت ار لابراتوار بحران دانشگاه رادباود هلند در این باره می گوید: در بیشتر مواقع محتوای پیغام رسانی سیاسی بسیار مهم تر از تصمیم گیری است. حداقل این موضوع به تائید عموم رسیده و اعتماد را بالا می برد.

به اعتقاد او ارزش های جمعی، تاریخ جمعی و تاکید بر همدلی و عظیمی جامعه به جای منافع فردی رهبران و مدیران در این پیغام رسانی مهم است. هلس لوت مدیریت رودی جولیانی شهردار وقت نیویورک در واقعه 11 سپتامبر 2001 را تحسین کرد و آن را نمونه ای تمام عیار از مدیریت بحران خواند.

جولیانی در آن موقع دست بر غرور نیویورکی ها گذاشت و با تاکید از آنها خواست نمونه ای برای تمام آمریکا باشند. نتیجه کوشش های به یاد ماندنی و مداوم وی باعث بالارفتن روحیه جمعی در آمریکا شد و شهردار وقت مدت ها پس از این واقعه تحسین همگان را برانگیخت. جولیانی در سال 2001 چهره سال مجله مشهور تایم شد و در سال 2002 از سوی ملکه الیزابت دوم به خاطر رهبریش پس از حملات تروریستی 11 سپتامبر مدال افتخاری شوالیه بریتانیا را دریافت کرد.

هلس لوت نیز در این باره با بوئن موافق است و می گوید: تائید ناامنی های موجود و منطقی در شرایط بحرانی اعتبار رهبران خوب را بالا می برد.

وی اضافه کرد: ما به دنبال پیغام های مثبت هستیم اما شفاف نبودن مقامات در باره بخش های منفی، پیغام های مثبت را باورناپذیر می نمایند.

این کارشناس سیاسی گفت: مردم از رهبران انتظار دارند که دلسوزانه شرایط موجود را درک نموده و امیدوارانه بحران را در کنار مردم مدیریت نمایند. حتی اگر رهبران نیز همه چیز را در خصوص بحران ندانند.

به گفته او ایجاد تعادل بین گفته ها و اقدامات برای رهبران در شرایط بحرانی بسیار سخت است و آنها زمانی به این هدف می رسند که جامعه احساس کند دیده و شنیده شده است.

او اضافه کرد: چیزی که ما اکنون به آن احتیاج داریم.

--

--